Pytanie czytelnika: Od trzech lat prowadzę działalność gospodarczą. Niestety, w tym roku gwałtownie zmalała liczba zleceń, jakie otrzymuje moja firma. Muszę więc zlikwidować działalność. Proszę o informację, jakich formalności powinienem dopełnić, aby tego dokonać? Podlegam opodatkowaniu VAT.
Likwidacja działalności gospodarczej przez osoby fizyczne wiąże się z obowiązkiem zgłoszenia zaprzestania działalności do organu ewidencyjnego oraz dokonaniem rozliczeń z urzędem skarbowym.
Zgłoszenie likwidacji działalności
Podatnik, który chce zlikwidować jednoosobową działalność gospodarczą, powinien się najpierw udać do właściwego urzędu miasta/gminy i złożyć w tym celu wniosek EDG-1 dotyczący zakończenia działalności. Powinien dokonać tego w ciągu 14 dni od zaistnienia tego zdarzenia (art. 7d ust. 1 ustawy – Prawo działalności gospodarczej. Nie podlega on opłacie. Urząd miasta/gminy powiadomi o tym fakcie właściwy urząd skarbowy, zakład ubezpieczeń społecznych i urząd statystyczny.
Ustalenie kwoty podatku dochodowego
Krok 1 – Sporządzenie spisu z natury
Kolejnym krokiem, jaki podatnik musi przedsięwziąć, jest sporządzenie spisu z natury. Spis ten obejmuje wszystkie towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, wyroby gotowe, braki i odpadki oraz rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną działalnością, niebędące środkami trwałymi, np. wyposażenie (art. 44 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej updof). Należy pamiętać, iż dzień zakończenia działalności, jaką podatnik podał w składanym wniosku EDG-1, będzie stanowić dzień, na jaki winien on sporządzić spis z natury.
Krok 2 – Ustalenie dochodu do opodatkowania i kwoty podatku do wpłaty
Dochód z remanentu jest opodatkowany 10% zryczałtowanym podatkiem (art. 44 ust. 4 updof). Dochód ten należy ustalić na podstawie takiego wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności, a jeżeli w tym okresie dochód nie wystąpił – w roku podatkowym poprzedzającym rok, w którym nastąpiła likwidacja (art. 24 ust. 3 updof). Jednakże mogą się zdarzyć takie sytuacje, kiedy remanent nie będzie opodatkowany.
Należy pamiętać, że zgodnie z projektem ustawy o zmianie updof z 29 października 2010 r. (przyjęta przez Sejm i przekazana do Senatu) podatnicy likwidujący jednoosobową działalność gospodarczą nie będą zobowiązani do ustalenia dochodu z remanentu likwidacyjnego na podstawie obecnie przyjętych zasad. Dochód z remanentu likwidacyjnego powstanie dopiero w dacie zbycia składników majątku nim objętych. (Szczegółowo na ten temat napiszemy po uchwaleniu proponowanych zmian).
Krok 3 – Wpłata podatku do urzędu skarbowego
Co do zasady w przypadku wystąpienia dochodu z remanentu opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem, wartość tego podatku należy wpłacić w terminie płatności zaliczki za ostatni miesiąc prowadzenia działalności, a w przypadku podatników, którzy wybrali kwartalny sposób wpłacania zaliczek – w terminie płatności zaliczki za ostatni kwartał prowadzenia działalności (art. 44 ust. 4 updof). W terminie płatności podatku podatnik winien dokonać złożenia spisu z natury we właściwym urzędzie skarbowym (art. 44 ust. 4 updof).
W przypadku gdy zakończenie działalności nastąpi w grudniu, dochód z likwidacji uwzględniany jest w zeznaniu rocznym, a należny podatek należy uiścić nie później niż do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Do zeznania rocznego podatnik powinien dołączyć spis z natury.
Ustalenie kwoty VAT
W kwestii podatku VAT na podatniku likwidującym działalność gospodarczą ciążą dwa obowiązki:
a) sporządzenie remanentu likwidacyjnego,
b) złożenie formularza VAT-Z.
Krok 1 – Sporządzenie remanentu likwidacyjnego
Remanent likwidacyjny dla potrzeb VAT obejmuje towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy (sprzedaży) (art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług, dalej VAT). Remanent powinien objąć wyłącznie towary, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Rozliczenia podatku wynikającego ze spisu z natury należy dokonać w deklaracji podatkowej w zakresie podatku od towarów i usług. Towary należy wykazać w cenie nabycia, a w przypadku braku ceny nabycia – w koszcie wytworzenia – na dzień dokonania dostawy, co oznacza, że towary te należy wycenić na dzień dokonania spisu z natury, czyli według ich wartości rynkowej na dzień sporządzenia spisu, a nie wartości historycznej.
Krok 2 – Rozliczenie VAT z urzędem skarbowym
Podatnik powinien sporządzić deklarację podatkową za okres obejmujący dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Do deklaracji podatnik powinien załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego (art. 14 ust. 5 VAT).
Wypełniony formularz VAT-Z należy złożyć w terminie siedmiu dni od likwidacji (art. 96 ust. 12 VAT).
PRZYKŁAD 1: Remanent a brak przychodu
Podatnik podjął decyzję o likwidacji działalności gospodarczej w kwietniu 2010 r. Remanent końcowy wycenił na kwotę 25 tys. zł. W okresie od stycznia do marca 2010 r. nie osiągnął przychodów ani dochodu, bowiem działalność ta była zawieszona przez ostatnie 24 miesiące, zatem nie osiągnął ich także w 2009 r.
Wskaźnik procentowy udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym likwidacja nastąpiła, wyniósł:
0/ 0 x 100 = 0%
Dochód z remanentu likwidacyjnego wyniesie więc:
25 000 zł x 0% = 0 zł
a podatek do zapłaty:
0 zł x 10% = 0 zł.
PRZYKŁAD 2: Remanent, gdy nastąpił przychód
Podatnik podjął decyzję o likwidacji działalności gospodarczej w kwietniu 2010 r. Remanent końcowy wycenił na kwotę 15 tys. zł. W okresie od stycznia do marca 2010 r. osiągnął przychód w kwocie 20 tys. zł i dochód w kwocie 5 tys. zł.
Wskaźnik procentowy udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym likwidacja nastąpiła, wyniósł:
5000/ 20 000 x 100 = 25%
Dochód z remanentu likwidacyjnego wyniesie więc:
15 000 zł x 25% = 3750 zł
a podatek do zapłaty:
3750 zł x 10% = 375 zł.
PRZYKŁAD 3: Spis z natury a VAT
Podatnik prowadzący wyłącznie działalność opodatkowaną VAT podjął decyzję o likwidacji działalności gospodarczej w grudniu 2010 r. W spisie z natury sporządzonym dla potrzeb VAT wpisał składniki majątku:
Maszyna drukarska z 2004 r. – 10 tys. zł (wartość rynkowa ustalona na dzień sporządzenia spisu).
Laptop Xxx z 2004 r. – 500 zł (wartość rynkowa ustalona na dzień sporządzenia spisu).
Podatek należny (10 000 zł + 500 zł) x 22% = 2310 zł.
Sebastian Woźniak
ekspert w zakresie podatków
Podstawa prawna
● Art. 14, art. 29 ust. 10 i art. 96 ust. 6 i 12 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 107, poz. 679.
● Art. 24 ust. 3 i art. 44 ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 182, poz. 1228.
● Art. 7d ust. 1 ustawy z 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej, Dz.U. z 1999 r. nr 101, poz. 1178; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. nr 18, poz. 97.
Publikacja: Informator Prawno-Podatkowy 10/2010 z dnia 22.11.2010 (str. 7)