Doprecyzowanie zasady przekazywania 1 proc. podatku dochodowego Organizacjom Pożytku Publicznego przewiduje nowelizacja ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie. Senat w piątek zaproponował do niej szereg poprawek.
Jedna z zaproponowanych poprawek stanowi, że oferta realizacji zadania publicznego będzie składana w otwartym konkursie ofert, a nie po jego zakończeniu; kolejne eliminują z ustawy przepisy mające na celu utworzenie Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego. Zgodnie z tymi poprawkami fundusze pochodzące z 1 proc. podatku, które nie zostały wykorzystane przez podmioty, które straciły status organizacji użytku publicznego oraz te uzyskane niezgodnie z ustawą będą przekazywane naczelnikowi urzędu skarbowego - i tym samym wrócą do budżetu państwa.
Wcześniej posłowie uchwalili, że niewykorzystane środki z 1 proc. będące w posiadaniu organizacji, która straci status OPP, trafiać będą do Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego. Do Funduszu miały trafiać także pieniądze pochodzące z 1 proc. przekazane OPP, wobec której stwierdzono, że wydała je niezgodnie z ustawą, czyli nie na prowadzenie działalności pożytku publicznego.
Kolejne przegłosowane przez Senat poprawki wprowadzają zakaz dla organizacji finansowania kampanii promocyjnej, zachęcającej do przekazywania 1 proc. podatku ze środków uzyskanych właśnie z tego źródła. Zgodnie z nimi sankcją za złamanie tego przepisu byłaby grzywna.
Senatorowie zaproponowali też, żeby wszystkie programy komputerowe, pomagające w wypełnieniu zeznania podatkowego zawierały informację o możliwości dokonania swobodnego wyboru organizacji, którą można wesprzeć 1 proc. podatku albo o braku możliwości dokonania takiego wyboru za pośrednictwem danego programu.
Nowela przewiduje też m.in., że OPP będą miały zakaz przekazywania środków zebranych w ramach 1 proc. innym organizacjom, które same nie mają prawa do ubiegania się o tego rodzaju wsparcie.
Ze statusem OPP związane są szczególne obowiązki i uprawnienia - jednym z najważniejszych przywilejów jest ubieganie się o 1 proc. podatku, który - od 2004 r. - podatnicy mogą przekazać wybranej organizacji. Uprawnionymi do otrzymania środków z 1 proc. podatku są tylko te organizacje, które znajdą się w wykazie ministra pracy i polityki społecznej. W tym roku figuruje w nim ponad 8 tys. podmiotów.
Obecnie zdarza się, że organizacje uprawnione do zbierania 1 proc. podatku dochodowego de facto zbierają pieniądze dla innych organizacji, niekiedy pobierając za to opłaty, np. pod pretekstem zbierania składek członkowskich. Posłowie chcą zlikwidować taką możliwość. Chodzi o organizacje, które nigdy statusu OPP nie otrzymały oraz te, które z powodu niedopełniania związanych z tym obowiązków status ten utraciły.
Nowela przewiduje, że organizacje pożytku publicznego będą miały zakaz przekazywania środków zebranych w ramach 1 proc. organizacjom, które same nie mają prawa do ubiegania się o tego rodzaju wsparcie. "Niecelowe jest, aby środkami publicznymi przekazanymi przez podatnika na pewien z góry określony cel dysponowała organizacja, która nie spełnia wymogów informacyjnych dotyczących prowadzonej działalności (nie złożyła w terminie sprawozdań: z działalności oraz finansowego), co pociąga dalej idące wątpliwości co do jej wiarygodności" - podkreślono w uzasadnieniu.
Za nowelizacją - wraz z poprawkami - opowiedziało się 78 senatorów, jeden wstrzymał się od głosu.