Najnowszy unijny ranking pokazuje daleką pozycję Polski w stopniu cyfryzacji kraju. W rankingu DESI (Digital Economy and Society Index) zajmujemy 23. pozycję wyprzedzając pięć krajów, w tym Włochy i Grecję.
O ile pozycja Polski blisko końca wielu europejskich rankingów jest zrozumiałym faktem wynikającym z poziomu rozwoju gospodarczego, to w przypadku zapóźnień cyfryzacji trudno byłoby zaakceptować takie wyjaśnienie.
Rewolucja wynikająca z technologii informatycznych i telekomunikacyjnych (ICT) jest w przybliżeniu „rówieśnikiem” transformacji systemu gospodarczego, zatem zapóźnienia w tej dziedzinie są rezultatem zaniedbań strategicznych kolejnych rządów oraz braku wiedzy i wyobraźni wielu decydentów i przedsiębiorców. Korelacja między poziomem rozwoju gospodarczego i stopniem cyfryzacji jest słaba, czego dowodem jest wyprzedzenie Włoch przez Polskę, czy zajęcie przez Estonię 7. miejsca w Unii, przed bogatym Luksemburgiem. Litwa wypadła lepiej od średniej unijnej, a Republika Czeska zrównała się z tą średnią [1].
Indeks DESI opracowany przez Komisję Europejską ma na celu ułatwienie porównywania postępów w cyfryzacji krajów członkowskich i znajdowanie problemowych obszarów. Warto przypomnieć, że tzw. Agenda Cyfrowa jest jednym z siedmiu filarów przyjętego w aktualnej perspektywie finansowej planu strategicznego „Europa 2020”.
Indeks DESI utworzony jest z pięciu elementów, które wszechstronnie charakteryzują społeczne i gospodarcze aspekty cyfryzacji:
- Łączność pokazuje dostępność i jakość usług szerokopasmowej infrastruktury. Są to elementarne warunki dla konkurencyjności kraju,
- Kapitał ludzki, czyli kompetencje cyfrowe opisują zdolność do korzystania z potencjału internetu zarówno przez zwykłych obywateli, jak i przez osoby pracujące w przedsiębiorstwach i instytucjach,
- Korzystanie z internetu dotyczy zakresu korzystania przez obywateli z zasobów sieci, poczynając od gier, filmów czy muzyki, poprzez wykorzystywanie nowoczesnych form komunikowania się do zakupów i bankowości on line,
- Integracja technologii cyfrowych odnosi się do zakresu stosowania ICT w przedsiębiorczości,
- Cyfrowe usługi publiczne, czyli głównie e-urzędy.
Elementy indeksu DESI mają różne wagi, a w ramach każdego elementu bada się około dziesięciu składowych. W poniższej tablicy podane są zbiorcze wyniki dla Polski w dwóch kolejnych latach, przy czym wskaźniki dla lat 2015 i 2014 roku odnoszą się do rezultatów badań z poprzedniego roku. Indeks przyjmuje wartości z przedziału 0-1 i jego wyższe wartości pokazują lepszą sytuację. Najwyższą wartość indeksu dla 2015 roku osiągnęła Dania (0,676), a najniższą Rumunia (0,315). Polska z rezultatem 0,384 wchodzi w skład grupy 10 krajów o najmniej zaawansowanej cyfryzacji.
Tablica. Miejsce Polski w rankingu cyfryzacji DESI
| Polska | UE-28 | ||
| 2014 | 2015 | ||
| Łączność miejsce Polski w rankingu | 0,36 | 0,38 | 0,47 |
| 21 | 21 | ||
| Kapitał ludzki miejsce Polski w rankingu | 0,41 | 0,43 | 0,54 |
| 22 | 22 | ||
| Korzystanie z internetu miejsce Polski w rankingu | 0,33 | 0,36 | 0,41 |
| 24 | 23 | ||
| Integracja technologii cyfrowych miejsce Polski w rankingu | 0,19 | 0,21 | 0,33 |
| 25 | 26 | ||
| Cyfrowe usługi publiczne miejsce Polski w rankingu | 0,40 | 0,43 | 0,47 |
| 15 | 14 | ||
| Ogółem miejsce Polski w rankingu | 0,36 | 0,38 | 0,47 |
| 24 | 23 | ||
Źródło: Komisja Europejska [1]
Wyniki zawarte w tablicy są pouczające, bowiem dobrze charakteryzują rozwój cyfryzacji. Przede wszystkim pokazują ciągły postęp. Okazuje się, że nawet poprawa wartości wskaźników nie gwarantuje względnej zmiany wobec innych krajów Unii, bowiem w krajach tych zmiany dokonują się szybciej niż w Polsce. Mimo poprawy przez nasz kraj wartości wskaźnika w zakresie integracji technologii cyfrowych, nasze miejsce w rankingu pogorszyło się o jedną pozycję.
Warto dodać, że w ogólnym rankingu DESI Polska przesunęła się o jedno miejsce w górę, co stanowi powiew lekkiego optymizmu. Inne kraje europejskie nie zasypują jednak gruszek w popiele i intensywnie pracują nad wzmacnianiem cyfryzacji.
Cyfryzacja w polskim biznesie jest słabo zaawansowana i poprawa postępuje wolno. Składowe tego elementu cyfryzacji pokazują obszary opóźnień. Odsetek przedsiębiorstw wykorzystujących przetwarzanie w chmurze (cloud usage) wynosi w naszym kraju 3,5% wobec 11% średnio w Unii, co daje Polsce dopiero 27. miejsce. Na takim samym miejscu w UE-28 znajduje się także Polska pod względem odsetka firm korzystających z usług
Można mieć różne zastrzeżenia do międzynarodowych rankingów w rodzaju indeksu DESI, nie można im jednak odmówić waloru diagnostycznego we wskazywaniu szczególnie zaniedbanych obszarów. Niesprawiedliwością byłoby co prawda, doszukiwanie się przyczyn słabej oceny cyfryzacji kraju wyłącznie w postawach przedsiębiorców, jest jednak faktem, że polskie przedsiębiorstwa mają do odrobienia pokaźną lekcję z tego zakresu.
[1] http://ec.europa.eu/digital-agenda/en/digital-economy-and-society-index-desi