Miasta różnie wspierają przedsiębiorczość

Bank Światowy ogłosił kolejny raport Doing Business w Polsce, tym razem przeprowadzony dla 18 miast wojewódzkich w ostatnich miesiącach. Celem raportów jest ocena warunków prowadzenia działalności gospodarczej z zastosowaniem identycznej metodologii i wskaźników w wymiarach krajowych i globalnym. Jest to realizowane od ponad dwunastu lat renomowane przedsięwzięcie Banku Światowego.

Standardowa procedura w raportach Doing Business opiera rezultat ogólnokrajowy na wynikach badania w największych ośrodkach gospodarczych krajów, którymi zazwyczaj są stolice krajów. Ma to swoje uzasadnienie w tym, że właśniew stolicy koncentruje się duża część przedsiębiorstw krajowych.

Badanie polega na wykorzystaniu krajowych i międzynarodowych statystyk, przeglądzie odpowiednich przepisów prawaoraz na określeniu uciążliwości ich stosowania w praktyce. Największy nacisk kładzie się na liczbę dni, potrzebną do załatwienia istotnych spraw dla przedsiębiorców, liczbę procedur do przejścia oraz koszty. W przeprowadzenie badania zaangażowani są przedsiębiorcy, kancelarie prawne zaangażowane w obsługę firm, organizacje zawodowe, np. architektów czy deweloperów oraz przedstawiciele sektora publicznego z urzędów miast, sądów, ZUS i urzędów statystycznych. Wyniki badania odnoszą się głównie do małych i średnich przedsiębiorstw.

Badanie na szczeblu krajowym obejmuje dziesięćwskaźników, omawiane badanie dotyczy czterech z nich, które uznane zostały za najbardziej istotne i dobrze charakteryzują uciążliwości biurokratyczne: zakładanie spółek, uzyskiwanie pozwoleń na budowę, rejestrowanie przeniesienia własności nieruchomości i egzekwowanie umów (

Raporty Doing Business spełniają wiele celów. Pozwalają one na przeprowadzanie porównań międzynarodowych. Wskazują władzom publicznym mocne i słabe punkty tak regulacji, jak i efektów stosowania ich w praktyce. Wskazują modne ostatnio dobre praktyki, czyli wzory skutecznych zachowań, z których powinni korzystać wypadający gorzej w porównaniach. Dostarczają też wiedzę inwestorom w sprawie łatwości lub uciążliwości lokowania biznesu i prowadzenia go.

W rankingu opartym na czterech wskaźnikach pierwsze miejsce zajęła Bydgoszcz, drugie Olsztyn. Warszawa znalazła się na 17. miejscu. Zdecydowanie lepiej wypadły mniejsze miasta niż większe. Można to tylko częściowo wyjaśnić faktem, że liczba urzędników jest pochodną liczby mieszkańców, a nie liczby przedsiębiorstw. W ten sposób na urzędników w większych miastach przypada więcej spraw do załatwienia, gdyż właśnie tam jest więcej podmiotów gospodarczych do obsłużenia i tym samym duże miasta gorzej obsługują przedsiębiorców.

Tablica. Średnia liczba dni potrzebna do załatwienia istotnych spraw przez przedsiębiorstwa

Źródło: Bank Światowy [1] 

Zakładanie spółek najsprawniej przebiega w Poznaniu, najwolniej w Szczecinie. Autorzy raportu zauważyli, że rejestracja przez internet przebiega szybciej niż w tradycyjny sposób, jednak wiele osób z różnych powodów tego nie robi. Geograficzny rozkład skłonności do korzystania z internetu jest w sporej mierze odpowiedzialny za miejsca miast w rankingu.

Uzyskiwanie pozwoleń na budowę trwa średnio 143 dni w Bydgoszczy i 212 w Warszawie, czyli od niespełna pięciu do siedmiu miesięcy. Jest to niezwykle uciążliwe i względy dbałości o bezpieczeństwo użytkowników oznaczające uczestnictwo wielu organów w podejmowaniu decyzji nie mogą uzasadniać aż tak długiego załatwiania spraw. Stosunkowo lepiej wygląda rejestrowanie przeniesienia własności nieruchomości, natomiast od wielu lat dramatycznie przedstawia się kwestia egzekwowania umów w sądach. Średni czas takich spraw waha się od 11 miesięcy w Olsztynie do prawie dwóch lat w Gdańsku. Jest to czynnik zniechęcający do prowadzenia działalności gospodarczej. Potrzebny jest większy nacisk w tej sprawie opinii publicznej na działania sądów.

Polska od lat poprawia swoje wskaźniki w raportach Doing Business i w zeszłorocznej edycji zajęła 32. miejsce. Autorzy omawianego raportu wyliczyli, że gdyby w każdym mieście wojewódzkim uzyskiwano rezultat w badanych wskaźnikach na poziomie najlepszego województwa, Polska przesunęłaby się na 24 miejsce.

Poprawa miejsca Polski, czyli praca na rzecz łatwiejszego prowadzenia działalności, jest dużym wyzwaniem nie tylko dla lokalnej administracji publicznej, ale także dla decydentów i legislatorów. Wiele regulacji dotyczących biznesu tak wiąże ręce urzędnikom, że nie są w stanie przyspieszyć załatwiania spraw. RaportDoing Businesspokazuje co należynaprawiać.

[1] World Bank. 2015. Doing Business in Poland 2015. Washington DC: World Bank. 
Niniejszy tekst stanowi opracowanie oryginalnego tekstu raportu Banku Światowego. Za wszelkie poglądy i opinie wyrażone w niniejszym opracowaniu odpowiedzialny jest jedynie autor niniejszego opracowania. Nie zostały one w jakikolwiek sposób zatwierdzone przez Bank Światowy.